100
ՏԱՐԻ
100
ԱՐՎԵՍՏ
ԱՌԱՔԵԼՈՒԹՅՈՒՆ
Հայոց Ցեղասպանությունն իր անջնջելի հետքն է թողել մեր հոգու և պատության մեջ ու որպես վշտի, կարոտի, հույսի անդրադարձ՝ շղթայաբար հյուսվել հայոց կերպարվեստում: Եթե մարդկային լեզուն անզոր է արտահայտել այն, ինչ կատարվեց 1915 թ.-ին, ապա արվեստի լեզուն ի զորու է դա անել: Հայ հայտնի արվեստագետների տարբեր սերունդներ շարունակաբար անդրադարձել են մեծ ոճրագործությանը, և նրանց ստեղծագործություններում միշտ իրենց ուրույն տեղն են գրավել Ցեղասպանությանը նվիրված աշխատանքները: Ստեղծված գործերի շնորհիվ՝ հայ արվեստագետներն արդեն իսկ սեփական ներդրումն են ունենցել Հայոց Ցեղասպանության հարցը համաշխարային ճանաչում ստանալու գործընթացում: Այդ աշխատանքներից շատերը ցուցադրվել էին, շատերն էլ մինչ օրս մեզ անհայտ էին:


ՏԵՍ ԱՎԵԼԻՆ
100 Տարի
ՄՇԱԿՈՒԹԱՅԻՆ ՑԵՂԱՍՊԱՆՈՒԹՅՈՒՆ
Որևէ ժողովրդի կամ էթնիկ խմբի մշակույթը ոչնչացնելու նպատակով իրականացված գործողությունները ազգային-մշակութային ցեղասպանություն են կոչում: Օսմանյան կայսրությունում հայ բնակչության զանգվածային կոտորածներին ու տեղահանությանը համընթաց երիտթուրքական կառավարությունը կանխամտածված և ծրագրավորված կերպով ձգտել է ոչնչացնել նաև հայկական քաղաքակրթության նյութական վկայությունները:
ՀԱՅՈՑ ՑԵՂԱՍՊԱՆՈՒԹՅՈՒՆ
Ցեղասպանությունը մարդկանց կազմակերպված բնաջնջումն է` նրանց կոլեկտիվ գոյությանը վերջ դնելու հիմնական նպատակով: Օսմանյան կայսրությունում և հարակից շրջաններում 1915-1923 թվականներին իրագործված հայերի բնաջնջումն անվանում են Հայոց ցեղասպանություն: Այդ կոտորածները ծրագրվել և կազմակերպվել են Օսմանյան կայսրությունում երիտթուրքերի, իսկ հետագայում ավարտին հասցվել քեմալական կառավարության կողմից:

ՏԵՍ ԱՎԵԼԻՆ
100 Արվեստ
Հայոց Ցեղասպանության ցավը, որը 100 տարի շարունակաբար վերածնվում է յուրաքանչյուր ծնվող հայի հետ, իր ուրույն արտացոլումն ունի հայ կերպարվեստում: Հայաստանում և Սփյուռքում ապրող բազում հայ հայտի արվեստագետներ ստեղծել են կտավներ, որոնք խոսուն վկաներն են հայոց մեծ ցավի, կորստի և կարոտի: Այս գործերը նաև ձոն են հայի կենսունակ գենի՝ վերածնվելու, ապրելու, արարելու մեծ կամքին: Ցեղասպանությունը՝ ոճրի այն տեսակն է, որը վաղեմության ժամկետ չունի: Մարդկային լեզուն երբեմն անզոր է փոխանցելու այն, ինչը հնարավոր է արտահայտել արվեստով: Այս 100 արվեստի գործը՝ շարունակաբար աշխարհին ցույց կտա և կպատմի հայի չսպիացող վերքի, միլիոնավոր անմեղ նահատակների, ավերված բնօրրանների, քարուքանդ վանքերի, կորուսյալ երկրի և անսահման հավատքի մասին: Արվեստի ուժը անհերքելի է, և ստեղծված գործը՝ հավերժ:
Արվեստագետ.
Ֆիլիպ Հակոբյան
Վերնագիր.
Եթե ավազը խոսել իմանար, 2011-2012
Վայր.
Մանե ցուցասրահ, Երևան
Արվեստագետ. Ֆիլիպ Հակոբյան
Վերնագիր. Եթե ավազը խոսել իմանար, 2011-2012
Վայր. Մանե ցուցասրահ, Երևան
Ֆիլիպ Հակոբյան. «Եթե ավազը խոսել իմանալ, ապա ի՞նչ նա կասեր: Դեր-Զորի լուր ու դատարկ անապատների ավազն իր մեջ կրում է այն վկայությունը, որը թուրք ազգ ժխտում է: Իմ հոր զարմիկի, հորեղբայների, մորաքույրերի, ընկերների և հարևանների ոսկորները փշրված են այնտեղ: Իրենց բարեկեցիկ կյանքի, ծիծաղի օրերն ու սերը շշուկով խոսում են այդ ավազների մեջ: Մանուկների, իրենց ընտանիքների և մի ամբողջ ազգի զարմանքն ու տառապանքը ճչում են ականատես ավազներից՝ և լսերի դարձնելով աշխարհին»:
Արվեստագետ.
Սարգիս Համալբաշյան
Վերնագիր.
Հայկական թաղամաս, 2014
Վայր.
Նկարչի հավաքածու
Արվեստագետ. Սարգիս Համալբաշյան
Վերնագիր. Հայկական թաղամաս, 2014
Վայր. Նկարչի հավաքածու
Սարգիս Համալբաշյան. «Լինելով Ցեղասպանությունը վերապրածների շառավիղ՝ մանկուց լսել եմ պատմություններ այդ մասին, որոնց տպավորությունները հետագայում փորձել եմ պատկերել իմ կտավներում: Ավելի ուշ հասկացա, որ այդ պատմությունները պատգամներ են, որոնք յուրաքանչյուրս վերապատմելով մեր ստեղծագործություններում, պետք է փոխանցենք գալիք սերունդներին մինչ Ցեղասպանության ճանաչում և արդար դատի կայացում»:
Արվեստագետ.
Մարտիրոս Սարյան
Վերնագիր.
Բանաստեղծ Ա. Ծատուրյանի դիմանկարը, 1915
Վայր.
Հայաստանի Ազգային պատկերասրահ, Երևան
Արվեստագետ. Մարտիրոս Սարյան
Վերնագիր. Բանաստեղծ Ա. Ծատուրյանի դիմանկարը, 1915
Վայր. Հայաստանի Ազգային պատկերասրահ, Երևան
Սարյանական ներկապնակում հայտնված սև գույնը արտահայտեց ապրումների ողջ ողբերգականությունը: Սակայն իր հոգով նուրբ ու զգայուն հայ մտավորականությունը, որը խորապես ցնցված ու անպաշտպան էր այդ շրջանում, մի քանի տարի անց պետք է վերածներ հայրենի մշակույթը հարազատ երկրում: Այդ հզոր ներուժի գաղափարը խորհրդանշում է Ալեքսանդր Ծատուրյանի դիմանկարի լուսավոր հետին ֆոնում պատկերված պտղի ու ծաղկող ճյուղի մոտիվը:
Արվեստագետ.
Արմեն Աթայան
Վերնագիր.
Փրկիչ եկեղեցի, 2015
Վայր.
Նկարչի հավաքածու
Արվեստագետ. Արմեն Աթայան
Վերնագիր. Փրկիչ եկեղեցի, 2015
Վայր. Նկարչի հավաքածու
Նկարիչը իմպրեսիոնիստական ոգով պատկերել է Անիի ավերակներում վեր խոյացած այդքան ցավ ու տանջանք տեսած կիսաքանդ, բայց դեռ կանգուն եկեղեցին:

Անին պատմական Հայաստանի 11-րդ մայրաքաղաքն է եղել, որը մի ժամանակ հայտնի էր որպես «հազար ու մեկ եկեղեցիների քաղաք»: Քաղաքը հիմնադրվել է 5-րդ դարում, հետագա դարերի ընթացքում Անին բազմիցս ենթարկվել է օտար նվաճողների հարձակումներին՝ հրաշագեղ Անին իրենց ենթարկելու նպատակով: Օսմանյան Թուրքիայի կողմից իրականացված Հայոց Ցեղասպանության արդյունքում բնակչությունը բռնի ուժով տեղահանվեց իր հայրենի հողից: Անիի ավերակները մնացին օտար նվաճողների՝ թուրքերի ձեռքում, ովքեր բազմիցս փորձել են աղավաղել հայոց պատմությունը՝ Անին իրենց հայրենիքի մաս ներկայացնելու անհիմն փորձեր կատարելով:
ՏԵՍ ԱՎԵԼԻՆ
Ցուցադրիր Արվեստի Գործ
Այստեղ Դուք կարող եք վերբեռնել Ձեր արվեստի գործը՝ նվիրված Հայոց Ցեղասպանությանը: Վերբեռնած ստեղծագործությունը կտեղադրվի ԴԻՏԻՐ ԱՐՎԵՍՏԻ ԳՈՐԾ բաժնում:
Ուշադրություն. կայքը պատասխանատվություն չի կրում ԴԻՏԻՐ ԱՐՎԵՍՏԻ ԳՈՐԾ բաժնում վերբեռնած աշխատանքների հեղինակային իրավունքների իրական և ոչ իրական լինելու հարցում: Հեղինակային իրավունքի հնարավոր խախտում նկատելու դեպքում խնդրում ենք գրել
[email protected] էլ. հասցեով:
ԴԻՏԻՐ ԱՐՎԵՍՏԻ ԳՈՐԾ
Արվեստագետ.
Ադրիանա Անգոլյան
Արվեստագետ. Ադրիանա Անգոլյան
Կենդանի հիշողություն, 1994
Արվեստագետ.
Ադրիանա Անգոլյան
Արվեստագետ. Ադրիանա Անգոլյան
Ոսկե տրեզերք, 2016
Արվեստագետ.
Խորեն Տեր-Հարության
Արվեստագետ. Խորեն Տեր-Հարության
Անի (բրոնզ), 1963
Արվեստագետ.
Ալեքսանդր Սադոյան
Արվեստագետ. Ալեքսանդր Սադոյան
Գաղթ
Արվեստագետ.
Ալեքսանդր Սադոյան
Արվեստագետ. Ալեքսանդր Սադոյան
Անվերնագիր
Արվեստագետ.
Լևոն Ֆլջյան
Արվեստագետ. Լևոն Ֆլջյան
Մեր նախնիները-2, (Պիքսել 2 նախագծից), 2012
Արվեստագետ.
Գալուստ Գյոդել
Արվեստագետ. Գալուստ Գյոդել
Մարդիկ միանման են ստեղծված, 2003
Արվեստագետ.
Զարեհ
Արվեստագետ. Զարեհ
Թուրքական օճառ` պատրաստած հայկական ոսկորներով, 1998
Արվեստագետ.
Զարեհ
Արվեստագետ. Զարեհ
Արվեստագետ.
Արթուր Լազարյան
Արվեստագետ. Արթուր Լազարյան
Այլևս երբեք
ՏԵՍ ԱՎԵԼԻՆ